Burgemeester Dijksma heeft op 23 februari excuses gemaakt voor het aandeel van het stadsbestuur in het slavernijverleden van de stad. De gemeente kondigt ook aan met de stad in gesprek te gaan over het slavernijverleden voor meer bewustwording over deze pijnlijke bladzijde in de Utrechtse geschiedenis en op verschillende manieren aandacht te besteden aan het thema. Om dat te stimuleren komt er een speciale subsidieregeling. Als extra gebaar gaat de gemeente tegemoetkomen in de achternaamswijziging voor nazaten van de slavernij.

Burgemeester Sharon Dijksma: “Het maken van excuses voor het aandeel van Utrecht in het slavernijverleden is een belangrijke stap. Erkenning van dit akelige en pijnlijke hoofdstuk in onze geschiedenis maakt dat we lessen kunnen trekken voor de toekomst. Daarnaast laten we nazaten van slachtoffers zien dat wij onze geschiedenis niet vergeten, maar juist het gesprek aangaan over het slavernijverleden en de gevolgen hiervan. Laat dit als laatste een voorbeeld zijn voor het kabinet om op landelijk niveau excuses te maken, want dit is breder dan Utrecht alleen.”

Samenwerking belanghebbenden en dialoog met de stad
Afgelopen jaar presenteerde de gemeente een onderzoek naar het aandeel van Utrecht in het slavernijverleden. Onderzoekers toonden aan dat een stad zonder grote koloniale instituties toch nauw verbonden is met de Nederlandse slavernijgeschiedenis. Samen met een aantal belanghebbenden heeft de gemeente vervolgens zorgvuldig gekeken hoe het stadsbestuur op gepaste wijze excuses kan maken én vervolgstappen kan nemen om recht te doen aan dit verleden. 

Wethouder Linda Voortman: “We willen hierover graag in gesprek met de stad. De dialoog moet gaan over het slavernijverleden, maar ook over aanverwante thema’s binnen een brede aanpak van inclusie. Zoals het versterken van kansengelijkheid en bestaanszekerheid, en het tegengaan van de tweedeling in de stad. Daarbij is geen ruimte voor racisme, uitsluiting en polarisatie.” 

Om Utrechters de kans te geven hun kennis over het slavernijverleden te vergroten, zorgt de gemeente dat het Utrechtse onderzoek breed toegankelijk wordt. Daarnaast bekijkt de gemeente in overleg met belanghebbenden hoe de kennis over dit thema in de stad vergroot kan worden, in het bijzonder bij jongeren. Om die beweging te stimuleren zal vanaf dit voorjaar een subsidieregeling van €50.000 beschikbaar zijn.

Tegemoetkoming kosten achternaamswijziging 
Vorig jaar diende de Utrechtse gemeenteraad een motie in om achternaamswijziging voor nazaten van tot slaafgemaakte mensen eenvoudiger en goedkoper te maken. Deze mogelijkheid wordt op dit moment door het Rijk juridisch verder onderzocht. De gemeente Utrecht zet nu een stap naar voren met een tegemoetkoming voor nazaten die in 2022 een verzoek naamswijziging doen bij het Rijk.